Porozumienie bez Przemocy i Montessori
W Klubie Malucha Tup-Tup łączymy ze sobą różne podejścia czerpiąc z nich to, co wydaje nam się najbardziej wspierające dzieci, rodziców i opiekunów. Wraz z kadrą tworzymy miejsce, gdzie żywe są relacje międzyludzkie i ważne są potrzeby ludzi. W TupTupie inspirujemy się podejściem w duchu Montessori - choć nie mamy stricte nazwanej części dnia "praca własna".
Do dzieci, do rodziców, do siebie nawzajem i do siebie samych podchodzimy w Porozumieniu bez Przemocy, Rodzicielstwie Bliskości i Self-Regulation. Czerpiemy z tych podejść, by jak najpełniej dbać o siebie, co pozwala nam na jakościowe dbanie o dzieci i rodziców.
Poniżej nieco przybliżam podejście Porozumienia bez Przemocy oraz Montessori. Zapraszam do zapoznania się a w razie potrzeby do kontaktu ze mną - Kasia Skóra biuro@tuptup.krakow.pl
Czym jest Porozumienie bez Przemocy?
- Komunikacja oparta na wzajemnym szacunku
- Komunikacja oparta na wzajemnym wysłuchaniu
- Nazywanie uczuć i potrzeb
- Opis sytuacji bez ocen, osądów i krytyki
- Nauka rozpoznawania uczuć i potrzeb
- Zamiast kar i nagród wyrażanie siebie, opis sytuacji, świętowanie sukcesów, opłakiwania strat
Porozumienie bez Przemocy, nazywane także „językiem serca”, to przypomniany przez Marshalla Rosenberga sposób komunikowania się z ludźmi, w którym przyczyniamy się do poprawy jakości życia, swojego i innych, a także, że podstawową potrzebą człowieka jest zaspokajanie potrzeb drugiego.
Istotą Porozumienia bez Przemocy jest:
- nastawienie na obserwację,
- nazywanie uczuć,
- uzewnętrznianie potrzeb i
- poszukiwanie najlepszej z możliwych strategii, która zaspokoi potrzebę – naszą lub drugiego człowieka.
Język żyrafy (to kolejne określenie podejścia w Porozumieniu bez Przemocy) pozwala wyrażać się szczerze, autentycznie, a jednocześnie empatycznie odbierać innych.
W jaki sposób realizujemy Porozumienie bez Przemocy w Tup-Tupie?
- Opisujemy to co widzimy
- Zamiast „nic się nie stało” przy przewróceniu się dziecka mówimy „pewnie cię to bolało?”, „przestraszyłeś się bo nie widziałeś tego kamienia?”
- Nazywamy uczucia – „widzę, że jesteś rozzłoszczony”, „zdenerwowałeś się, bo X wziął Ci klocka?”, „poczułeś radość jak twoja wieża z klocków utrzymała się tak długo?”
- Dajemy empatię poprzez bycie z dzieckiem w jego emocjach
- Przyjmujemy każdą emocję dziecka traktując ją jak informację o zaspokojonych lub niezaspokojonych potrzebach
- Trwamy przy dziecku jeśli potrzebuje naszej obecności
- Szanujemy potrzeby każdego dziecka i próbujemy znaleźć rozwiązania odpowiednie dla wszystkich stron
- Dajemy dzieciom wybór
- Jesteśmy gotowi na „NIE” dziecka – przyjmujemy odmowę i staramy się szukać rozwiązań biorących ją pod uwagę
- Zatrzymujemy zachowanie dziecka jeśli widzimy że będzie zagrażać samemu dziecku lub innemu dziecku
- Używamy „stop”, „nie zgadzam się” w komunikacji
- Nie zmuszamy do jedzenia, spania, brania udziału w zajęciach
- Stawiamy na samodzielność dziecka – stosujemy BLW, pokazujemy jak ubrać buty, kurtkę, spodnie, a także na samodzielne wyrażanie swoich uczuć i potrzeb
- Pokazujemy, że można dogadać się słowami, nie pięściami i staramy się zatrzymywać trudne zachowania dzieci
Czym jest metoda Montessori?
Wyróżnia się 5 podstawowych założeń pedagogiki Marii Montessori:
- Szacunek do dziecka.
- Chłonny umysł.
- Wrażliwe okresy.
- Przygotowane otoczenie.
- Autoedukacja.
Szacunek do dziecka:
Odpowiedni sposób komunikacji. Dziecko jest w centrum swojej edukacji, może samo decydować o sobie.
Chłonny umysł:
Dzieci uczą się żyjąc. Obserwują otoczenie, wąchają, smakują, dotykają, wyginają, zrzucają i psują, co tylko się da. Sprawdzają, jak różne rzeczy zachowają się w różnych okolicznościach. Nie potrafią się nie uczyć, ale to, czego się nauczą, w dużej mierze zależy od ich nauczycieli, przeżyć oraz otoczenia.
Fazy wrażliwe:
Metoda Montessori wspiera indywidualny rozwój. W życiu dziecka istnieją okresy, w których jest ono wyjątkowo podatne na niektóre zachowania. Wtedy łatwiej nabywa określone umiejętności. Mimo że wszystkie dzieci doświadczają tych samych wrażliwych okresów (np. okres nauki pisania), to nie dzieją się u wszystkich w tej samej kolejności i wieku.
W metodzie Montessori ogromnie ważny jest wykwalifikowany nauczyciel. Poprzez obserwację swoich uczniów, powinien wykryć wrażliwy okres, a następnie nakierować uwagę dziecka na określone ćwiczenia i materiały do nauki.
Przygotowane otoczenie:
Dzieci najlepiej uczą się w odpowiednio dostosowanym środowisku. Na każdym etapie rozwoju, środowisko powinno być inne. Może być na przykład nastawione bardziej na rozwój zdolności manualnych albo społecznych. Najważniejszą cechą środowiska musi być wolność. Dziecko otoczone odpowiednimi materiałami, powinno mieć możliwość wyboru tych, które najbardziej go interesują oraz zapoznawać się z nimi, w wybranej przez siebie kolejności. Odpowiednio przygotowane środowisko powinno zachęcać dzieci do niezależnego i aktywnego rozwoju, poprzez nabywanie praktycznych doświadczeń.
Autoedukacja:
Dziecko decyduje o tym czego powinno się uczyć i w jakim kierunku mają iść jego zainteresowania. Montessori była przekonana, że odpowiednie wyzwanie jest w stanie wyzwolić w dziecku motywację do nauki i nie ma potrzeby korzystania z zewnętrznych motywatorów, jak oceny i porównywanie z innymi.
Jak wykorzystujemy metodę Montessori w Tup-Tupie?
- Wykorzystujemy na zajęciach naturalne materiały – liście, kasztany, muszelki, makaron, piasek, kamienie, zboża, patyki, szyszki, igły drzew, kasze
- Pozwalamy dziecku samemu dojść do rozwiązania
- Pozwalamy na samodzielność
- Dajemy wybór
- Pomagamy jeśli dziecko tego potrzebuje
- Zamieniamy plastikowe zabawki na drewniane
- Zaopatrujemy się w oryginalne pomoce zaprojektowane przez Marię Montessori
- Pokazujemy dzieciom, że skończona praca / zabawa jest wtedy gdy wszystkie materiały są odłożone na miejsce
- Mówimy do dzieci podchodząc do nich, a nie przez całą salę